سولفات نیکل (II) یا سولفات نیکل ترکیب شیمیایی معدنی با فرمول NiSO4(H2O)6 است. این نمک آبی رنگ که به شدت انحلالپذیر است، منشأ یون Ni با دو بار مثبت برای آبکاری الکتریکی است. در صنایع آزمایشگاهی به طور گسترده ای کاربرد دارد و در آب و متانول قابل حل است.
در سال 2005 تقریباً 40000 تن سولفات نیکل تولید شد که عموماً برای آبکاری الکتریکی نیکل استفاده شد. در سال 2005 و 2006 سولفات نیکل به عنوان یکی از مهمترین مواد حساسیتزا در آزمونهای حساسیت معرفی گردید ().
ساختار:
حداقل هفت نمک سولفات مختلف از نیکل (II) وجود دارد که میزان آب آنها و شبکه کریستالی آنها با هم فرق دارد. حالت ششآبه معول تتراگونال آن از محلول آبی بین 30/7 و oC53/8 بلورینه میشود. پایینتر از این دما حالت هفتآبه و بالاتر از این دما حالت ششآبه اورترومبیک تشکیل میشود. حالت بیآب NiSO4 که زرد رنگ است، جامدی با ذوب بالا است که به ندرت در آزمایشگاه با چنین جامدی مواجه میشویم. این ترکیب از گرمادهی به حالت سولفات نیکل آبدار بالای oC330 تولید میشود و در دماهای بالاتر به اکسید نیکل تجزبه میشود.
آنالیزهای کریستالوگرافی اشعه X نشان میدهد که NiSO4.6H2O از یونهای اکتاهدرال [Ni(H2O)6] با دو بار مثبت تشکیل شده است. این یونها با یونهای سولفات پیوند هیدروژنی دارند. انحلال نمک در آب محلولی ایجاد میکند که شامل کمپلکس آبی [Ni(H2O)6] با دو بار مثبت است.
تولید:
این نمک معمولاً به عنوان محصول جانبی در تصفیه مس تولید میشود. همچنین میتوان از انحلال فلز نیکل یا اکسیدهای نیکل در اسید سولفوریک این نمک را تولید کرد.
کاربردها:
از سولفات نیکل در آبکاری الکتریکی، سنتز مواد آلی شیمیایی، رنگ آمیزی فلزات، باتریهای نیکل و تولید سایر نمکهای نیکل، به عنوان یک خورنده در رنگرزی استفاده میشود. در صنعت جواهرسازی برای سیاه کردن روی و برنج نیز مورد استفاده قرار میگیرد.